.png){kind=small}
Bu yazıda son dönemde oldukça popülerleşen kripto paraların başlıca avantajlarına ve dezavantajlarına değineceğim. Buna geçmeden önce kısaca “Kripto Para”nın ne olduğundan bahsedelim.
Kripto para 2008’den sonra tanınmaya başlayan dijital para birimleridir. Kripto paralar, merkezileştirilmediği için yapılan tüm gönderimler, alım veya satım işlemleri herkes tarafından görülebilir. Bu nedenle de bu para birimi kimsenin kontrolu altında değildir. Alım satım işlemlerinde bir kuruma ihtiyaç duyulmaz, direkt kişiler arasında gerçekleşir. Buna da “P2P”(Peer to peer) denir. Bilindiği üzere kriptoloji, şifreleme anlamına gelir. Herkes tarafından görülebilen bu işlemler şifrelidir, bu sayede işlemler değiştirilemez. Kısaca kripto paraların ne olduğundan bahsettiğimize göre şimdi de biraz olumlu ve olumsuz yönlerine göz atalım.
Kripto Paraların Başlıca Avantajları
Kripto paraların başlıca artılarından biri merkezi bir sistemde bulunmamaları yani herhangi bir merkez bankası veya hükümete bağlı olmayışlarıdır. Kripto birimleri bir hükümete bağlı olmadığı için vergilendirilemez. Bu yönüyle kripto paralar borsadaki hisselerden oldukça farklıdır. Örneğin, Amerika’da aldığınız bir hisseyi elinizde bir seneden fazla tutarsanız karınız, %15-%20 arasında bir vergilendirilmeye tabi tutulur. Bir seneden az tuttuğunuz hisselerde ise karınız gelir vergisine dahil edilir. Kripto paralarda ise tek ödemeniz gereken şey komisyon ücretidir. Kripto borsalarındaki komisyon ücreti, hisse işlemlerindeki komisyon ücretlerine göre çok düşüktür.
Kripto paraların diğer bir avantajı ise, ulaşılabilirliğinin yüksek ve işlemlerinin çok daha kolay olmasıdır. Kriptolarda bir otorite olmadığı için, işlem yaparken herhangi bir kurumun onayına ihtiyaç duyulmaz. Bu sayede para transferleri saniyeler içinde gerçekleşir. Ayrıca kripto borsalarını kontrol eden kişiler olmadığından dolayı 7/24 işlem yapılabilir. Hisse senedi alırken ise işleminizi 6’dan sonra yaparsanız emriniz ancak sonraki gün deftere işlenebilir. Düşüşlerde veya çıkışlarda hızlıca pozisyon alabilmek büyük bir avantaj sağlar. Bu nedenle kripto paralardaki hızlı işlem yapabilme özelliği göz ardı edilemeyecek kadar önemlidir.
Kripto Paranın Başlıca Dezavantajları
Yukarıda artıklarından bahsettiğimiz bu dijital birimlerin aynı zamanda eksi yönleri de bulunmaktadır. Kriptonun en büyük zararlarından biri, regüle edilmemesi sonucu oluşan manipülasyondur. Kriptoyu bazen para tuzağına çeviren bu etken yüzünden uykudayken portföyünüzün büyük bir kısmını aniden kaybedebilirsiniz. Manipülasyon, büyük bir hacimle piyasayı aşağıya veya yukarıya suni olarak hareket ettirmektir. Organize manipülasyon grupları düşük hacimli birimlere ani olarak para yatırabilir ve zirveye geldiğinde ise satabilirler. Kripto paranızı zirvede satamazsanız,(ki emrinizin gerçekleşme olasılığı çok düşüktür) çakılma sırasında bütün yatırımınızın erimesi sadece saniyeler alacaktır. Hisse senetlerinde piyasayı manipüle etmenin büyük yaptırımları bulunurken kriptolarda herhangi bir yaptırım yoktur.
Ani hacim girişleri yüzünden çizilen grafikler ve belirlenen stratejiler kripto paralarda çalışmayabilir. Hisse senetleri şirketlerin büyüme oranına göre hareket ederken kriptodaki etken hacimdir. Bu yüzden güçlü bir dayanağı yoktur ve paraların hareketlerini tahmin etmek çok zor olabilir. Diğer bir dezavantaj ise kripto dolandırıcılığının çok sık yaşanmasıdır. Amerikada 1 Nisan 2020’ye kadar 7000 vatandaş kripto dolandırıcılığı hakkında suç duyurusunda bulunmuştur. Ülkemizde de bu sene bir dolandırıcılık olayı yaşanmış ve 400 bin kişinin yatırımı kaybolmuştu. Bu yüzden kripto yatırımı yaparken kullanılacak borsanın güvenli olduğundan emin olunmalıdır. Kriptonun temel avantajları ve dezavantajları bunlardı. Denemek veya küçük meblağlarla kar etmek istiyorsanız kripto paralara yatırım yapmak oldukça cazip gelebilir fakat birikiminizin hepsiyle bu tahmin edilmesi zor dünyaya girmek sizi büyük derecede zararlara uğratabilir. Bu nedenle kripto paralar her ne kadar büyük karlar getiriyor olsa da, yeterli bilgiye sahip olmadan bu karmaşık borsaya girmek tehlikeli olabilir.
-Ömer Akpınar
Kaynakça
https://www.investopedia.com/terms/p/peertopeer-p2p-service.asp https://www.nerdwallet.com/article/investing/blockchain Ömer Akpınar
Comments