Çikolatanın Yapılışı, Kendisi Kadar Tatlı Mı?

Canımız tatlı çekince gidip aldığımız, seve seve yediğimiz, insanların büyük bir çoğunluğunun yemekten hoşlandığı çikolata. Üretimi de oldukça sıradan. Kakao çekirdeklerinin toplanması, belirli işlemlerden geçtikten sonra çeşitli malzemelerle karıştırılması ve kalıplara dökülerek marketlerde satılan formatına gelmesi. Normal, herkes tarafından sevilen bir gıda ürünü gibi görünse de ama çikolata hammaddesini, yani kakao çekirdeklerini üretenler için durum farklı. Bizim için mutluluk uyandıran çikolata, onlarda tam tersi duyguları canlandırıyor.

Doğu Afrika, yani dünyanın bir numaralı kakao üretilen toprakları, her yıl büyük gıda şirketlerine büyük bir miktarda kakao ihraç ediyor. Ama ne yazık ki kakao üretiminin en çok yapıldığı Gana ve Fildişi Sahili'nde çocuk işçilere rastlanılıyor. Bu çocuk işçiler, herhangi bir sağlık güvencelerinin olmamasının yanı sıra zorla çalıştırılırken keskin aletler kullanıyor, bu sebepten sıklıkla yaralanıyorlar. Bu durum sadece Afrika'da da değil. Latin Amerika ülkelerinde de pek çok çocuk kakao üretimi için hukuksuz ve zor şartlar altında köle olarak çalıştırılıyor. Pek çok kakao çiftçisi günde bir dolar bile kazanamıyor. İşin en kötü tarafı ise bu çocuk işçilerin çevre ülkelerinden farklı ülkelere çalıştırılmak için kaçırılmaları. Kakao tarlalarında çalışan pek çok çocuğun yaş aralığı 12 ila 16 yaş olmasına rağmen, 5 yaşındaki çocuklara bile rastlanıldı. Pek çok gazeteci, kakao çiftçisi kılığına girerek bu tarlalarda yaşananları kayıt altına aldı.

Belki de bunların ülkemizde satılan çikolatalarla ilgisi yoktur, diye düşünüyorsanız yanılıyorsunuz. Bu konuda eleştirilen büyük gıda şirketlerinin başında Nestlé yer alıyor. Nestlé; KitKat, Néscafe, Nesquik gibi markaların doğrudan sahibi olmasının yanında Starbucks ve S. Pellegrino gibi markaların da bazı ürünlerinde üretici lisansı olan, yani aslında günlük yaşamımızda kullandığımız pek çok ürünle bir şekilde bir yerden bağlantısı olan büyük bir şirket. Nestlé; ürettiği çikolatalarda kullandığı kakaonun çocuk işçiler ve köleler tarafından üretilmesi, Afrika'nın su kaynaklarını daha da tüketmesi ve çevre kirliliğine yol açması bazında pek çok eleştiri aldı. Öyle ki; amacı Nestlé karşıtı paylaşımlar yapmak ve Nestlé'yi boykot etmek olan, yaklaşık 200 bin üyeli bir subreddit bile var. Nestlé'yi boykot edenler, üretiminde çocuk işçilerin çalıştırılmadığını kanıtlayan ve bununla savaşmak için mücadele eden çikolata şirketlerine yöneliyor.

Sanırım artık çikolata alırken bunu bilerek alıyor olacağız. Büyük gıda şirketlerinden tamamen uzak durmanın çok zor olduğu bir gerçek, ama olabildiğince lokal üreticiler ve slavery-free markalardan çikolata almak bir nebze olsa bile bir farklılık yaratabilir. Elimizden geldiğince bildiğimiz ve güvenilirliğini kanıtlamış markalardan çikolata almak, uzun vadede büyük etkiler doğurabilir.